dr Waldemar Gontarski
14 godzin wykładowych
Treści merytoryczne:
I. Wolność prasy (mediów) jako podstawa demokratycznego państwa.
1. Pojęcia: wolności i praw człowieka na przykładzie wolności mediów. Różnica w amerykańskim (wolność materialna) i europejskim (wolność formalna) pojmowaniu i wyrażaniu praw i wolności.
2. Relacje między pojęciami: wolność posiadania poglądów (nie polega regulacji prawnej), wolność słowa, wolność prasy, wolność wypowiedzi.
3. Definicja legalna dziennikarza i prasy. Rozumienie pojęcia prasy: w ujęciu szerszym dotyczy nie tylko prasy drukowanej w dosłownym tego słowa znaczeniu, lecz także przekazu telewizyjnego, radiowego, kronik filmowych, w ograniczonym i dyskusyjnym zakresie, także Internetu.
4. Wolność prasy w aktach prawa międzynarodowego (przypomnieć o zasadzie nadrzędności prawa traktatowego nad prawem krajowym) w szczególności art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
– definicja wolności i jej gwarancja w ust. 1 art. 10 Konwencji,
– ograniczenia wolności (i związana z tym odpowiedzialność za słowo) zawarte w ust. 2; tzw. trójelementowy test (1. ograniczenia wcześniej określone przez prawo krajowe, 2. konieczne ze względu na ww. prawa, 3. konieczne w państwie demokratycznym).
5. Znaczenie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu dla rozwoju standardów wolności prasy oraz odpowiedzialności za słowo.
II. Wolność prasy oraz w świetle prawa polskiego i jej ograniczenia oraz związana z tymi ograniczeniami odpowiedzialność za słowo.
1. Problem kolizji praw i ich równoważenia.
2. Art. 14 Konstytucji RP – zakaz ingerencji państwa naruszających wolność prasy z rozwinięciem w art. 54 i 213. Sens konstytucyjnego pojęcia „środki społecznego przekazu”. Zakaz cenzury prewencyjnej.
3. Ograniczenia wolności prasy na gruncie Konstytucji RP: art. 30 (ochrona dóbr osobistych); charakter ograniczeń z art. 31 Konstytucji stanowiącego odpowiednik art. 10 ust. 2 Konwencji i związana z tym dyskusyjność ograniczenia z tytułu ochrony moralności, ochrony środowiska, stosowania klauzul ogólnych przy ograniczaniu jakichkolwiek praw.
4. Gwarancje wolność prasy w prawie prasowym. Art. 1 – gwarancje swobody wypowiedzi, urzeczywistnianie potrzeb obywateli, wolna prasa jako strażnik jawności życia publicznego, instrument krytyki i kontroli społecznej. Art. 2 – obowiązek stworzenia przez organa państwa warunków dla wykonywania przez prasę jej funkcji – zasada równego dostępu do informacji publicznej wszystkich mediów. Obowiązki pracowników poligrafii w zakresie gwarancji wolności prasy. Art. 4 – obowiązek udzielania informacji prasie. Art. 44 – przestępstwo utrudniania lub tłumienia krytyki prasowej.
5. Kontratyp wypowiedzi opisowej – art. 6 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 1 pr.p, czyli jeśli dziennikarz dotrzyma obowiązku szczególnej staranności i nawet poda nieprawdę, zwolniony zostaje z odpowiedzialności prawnej.
5. Zakres dozwolonej krytyki – art. 41 pr.p: w przypadku sprawozdań z jawnych posiedzeń organów władzy – prawdziwość i rzetelność; w przypadku krytyki: rzetelność, zgodność z zasadami współżycia społecznego i wypowiedź o charakterze ad rem, a nie ad personam.
6. Związek art. 41 pr.p z art. 23 i 24 kc (ochrona dóbr osobistych) oraz z art. 212 k.k. (przestępstwo zniesławienia) – wypełnienie przesłanek z art. 41 pr.p uchyla bezprawność czynu.
7. Ograniczenie funkcji ochronnych z kc wobec osób powszechnie znanych („grubsza skóra polityków”). Sfera prywatności i intymności.
III. Obowiązki dziennikarzy:
1. Ograniczenia wolności publikacji w przypadku dziennikarzy – art. 10 pr.p: hierarchia lojalności – służba społeczeństwu, państwu i redakcji. Prawo redakcji do decydowania o publikacji lub odmowie publikacji – związek z zasadą wolności wypowiedzi (np. możliwość odmowy publikacji nadsyłanych przez osoby postronne). Obowiązek działania zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego. Kwestia granic prowokacji dziennikarskiej.
2. Dziennikarstwo śledcze. Sprawozdania sądowe.
3. Obowiązki dziennikarza z art. 12. Znaczenie uchwały (7) SN z 18 lutego 2005 (III CZP 53/04) oraz wyroku TK z dnia TK z dnia 12 maja 2008 r. (SK 43/05). Komentowanie opinii co do rozstrzygnięcia sądowego przed wydaniem wyroku w I instancji. Problem autoryzacji. Ograniczenia wynikające z ochrony praw osobistych. Problem prawa do wizerunku.
4. Tajemnica zawodowa i jej granice. Odpowiedzialność dziennikarza w razie odmowy ujawnienia informatora.
5. Problem kryptoreklamy.
IV. Prawa dziennikarzy
1. Prawo do pozyskania informacji a rządowe służby prasowe
2. Podmioty zobowiązane do udzielenia informacji.
3. Tryb udostępniania informacji
4. Zakres przedmiotowy udzielanych informacji
5. Uprawnienia w przypadku odmowy udzielenia informacji.
V. Sprostowania prasowe.
1. Sprostowanie prasowe po wyroku TK z dnia 1 grudnia 2010 r. (K 41/07).
2. Podmioty uprawnione do sprostowania.
3. Zasady i terminy sprostowania. Status prawny polemiki.
4. Obligatoryjne i fakultatywne przesłanki odmowy sprostowania.
V I. Publikacja komunikatów, ogłoszeń i reklam.
1. Zamieszczanie komunikatów. Ich rodzaje, sposób i miejsce publikacji.
2. Ogłoszenia i reklamy: ich rodzaje, publikowanie, publikowanie ogłoszeń sądowych lub organów państwowych, problem listów gończych.
3. Odpowiedzialność za treść reklam i ogłoszeń.
VI. Zasady tworzenia dzienników i czasopism.
1. System koncesjonowania, rejestracji, zgłaszania – rozwiązania stosowane w różnych krajach.
2. Polski system rejestracji. Czy stanowi formę reglamentacji wolności prasy? Problem tzw. „czasopism przedwyborczych” – nadużycie prawo do wolności prasy. Problem rejestracji witryn internetowych.
3. Organizacja pracy redakcji – ramy prawne. Pozycja redaktora naczelnego.
VII. Odpowiedzialność cywilna i karna dziennikarzy, redaktorów naczelnych i wydawcy.
1. Odpowiedzialność karna za przestępstwa przewidziane w prawie prasowym.
2. Odpowiedzialność za przestępstwa przeciw czci na podstawie kodeksu karnego
3. Odpowiedzialność karna dotycząca reklam
4. Odpowiedzialność cywilna za naruszenie dóbr osobistych.
VIII. Szczególne przepisy dotyczące telewizji i radiofonii.
1. Uregulowania międzynarodowe – europejska konwencja o telewizji nadgranicznej. Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie treści rozprowadzanych programów telewizyjnych.
2. Przeszłość, stan obecny i przyszłość KRRiT.
3. Nadawcy publiczni, komercyjni i społeczni. Operatorzy sieci kablowych.
IX. Media przyszłości
1. Regulacje dotyczące Internetu ze szczególnym uwzględnieniem dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego.
2. Konwergencja mediów.
3. Platformy cyfrowe i multipleksy w ustawodawstwie polskim.
X. Reklama i sponsoring w mediach.
1. Reklama w mediach elektronicznych: definicja. Reklama ukryta, zasady emisji, zakazy i ograniczenia.
2. Sponsoring: jego rodzaje i ograniczenia.
Szkolenie on-line
Materiały dostępne do odsłuchu przez 1 tydzień, od momentu udostępnienia.
Konto dla wpłat:
Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji
ul. Okopowa 59, 00-001 Warszawa
PL 34 1950 0001 2006 0065 4192 0002
IDEA BANK
SWIFT: IEEAPLPA
PROMOCJE:
10% zniżki dla studentów, absolwentów EWSPA oraz członków Law Center Club i Zrzeszenia Prawników Polskich o/Warszawa
10% zniżki przy zakupie 2 lub większej ilości szkoleń na całą należną kwotę.
Mogą Państwo skorzystać również z “Pożyczki na kształcenie”. Jest to pilotażowe narzędzie Ministerstwa Rozwoju, finansowane w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, ukierunkowane na wsparcie kształcenia ustawicznego.
Program jest organizowany poza Uczelnią, dlatego wszelkie szczegóły znajdą Państwo na stronie https://inwestujwrozwoj.pl/
